Hoe ga je om met een voedselgevoeligheid?

Even stiekem die knoop van je broek open doen – we’ve all been there. Een opgeblazen gevoel is niks geks, en we kunnen ons vast die reclames voor de geest halen die met een klein drankje uit de koelkast al die problemen oplossen. Yeah, right.

Een opgeblazen gevoel is een van de vele tekenen dat je net iets gevoeliger bent voor bepaalde voeding dan je misschien zou denken of willen. Maar voedingsgevoeligheden veroorzaken ook nog andere kwaaltjes, in allerlei gradaties. Wat zijn voedingsgevoeligheden en hoe ga je er op een gezonde en uit te houden manier mee om? Let’s find out.

Er is geen snelle fix voor voedselintoleranties of de klachten die erbij horen, maar hier is wel even een snel overzicht.

• Een intolerantie of gevoeligheid is anders dan een allergie. De reactie in je lichaam is anders, alhoewel de klachten hetzelfde kunnen voelen.
• Echter, de klachten bij een intolerantie kunnen nog 72 uur na het eten optreden. Een allergische reactie is vaak directer.
• De lijst aan producten en ingrediënten die een trigger voor een intolerantie kunnen zijn, is eindeloos. Veelvoorkomende boosdoeners zijn echter melkproducten, fructose, conserveringsmiddelen, schimmels en jawel hoor: gluten.
• Om minder last van een voedselintolerantie te krijgen, is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Hou daarom een paar weken een eetdagboek bij, maar ook je stoelgang en je stresslevels.
• Je kunt daarna stap voor stap bepaalde ingrediënten uit je dieet cutten om erachter te komen of het een verschil maakt.

Gewoon gevoelig of echt allergisch?

Belangrijk om te weten is dat een gevoelig zijn voor bepaalde voeding, lang niet hetzelfde is als een allergie of heftige intolerantie hebben. Iemand met een zware notenallergie is niet alleen gevoelig, maar moet pindakaas en dergelijke echt vermijden. 

Voedselallergie

je afweersysteem reageert bij een allergie vrij heftig op bepaalde voedingsmiddelen – soms zelfs al bij een heel klein beetje ervan. Die reactie zorgt ervoor dat je lichaam antistoffen gaat aanmaken, waardoor histamine vrijkomt. Dit stofje zorgt voor allergische klachten in allerlei vormen en verschillen qua heftigheid.

Voedselintolerantie en -gevoeligheid: 

Bij een intolerantie of gevoeligheid speelt je afweersysteem geen rol. Je lichaam reageert op bepaalde bestanddelen van voedingsmiddelen, ook wel ‘triggers’. Die bestanddelen worden slecht of niet verteerd of opgenomen door je lichaam. Bij een intolerantie leidt een bepaalde opgenomen hoeveelheid pas tot een reactie. De klachten zijn minder heftig dan bij een allergische reactie. Daarbij hebben wel veel meer mensen een voedselgevoeligheid: zo’n 3 van de 4. 

Waarom is dit belangrijk om aan te pakken?

Niet alleen omdat een bolle buik, kriebelende keel of andere symptomen nou zo vervelend zijn. We verteren en absorberen zo’n 97% van het voedsel dat we binnenkrijgen. Maar dat absorberen wordt lastig wanneer ons darmstelsel geïrriteerd raakt. Het resultaat: we nemen niet al die belangrijke vitaminen, mineralen en andere goede stoffen op. 

Hoe herken je een voedselgevoeligheid?

Als het op symptomen van een voedselgevoeligheid aankomt, is de keuze reuze. Een opgeblazen gevoel, problemen met je stoelgang, kramp, een loopneus of verstopte neus, misselijkheid, hoofdpijn – you name it. Die klachten kunnen ook relatief snel weer verdwijnen, maar ook een dagje of twee aanhouden. 

De klachten van een voedselintolerantie kunnen tot wel 72 uur nadat je iets verkeerds gegeten hebt optreden. Een allergische reactie daarentegen is vaak directer.

Hoe weet je zeker dat het geen allergie is? Goeie vraag. Vaak kun je ook uitgaan van de intensiteit van een reactie, maar niet altijd. Als je het echt zeker wil weten, kun je je op een allergie laten testen.

Voor gevoeligheden ligt dat anders: daar is niet 1, 2, 3 een test voor beschikbaar die jou vertelt wat je wel en niet probleemloos kunt eten. Maar je kunt daar wel zelf achter komen. 

Klachten van een voedselgevoeligheid voorkomen

Juist ja, want genezen is niet echt te doen. Soms kom je er wel overheen met de tijd, maar dat is geen garantie. Je kunt wel door echt goed naar je lichaam te luisteren en je bewust te worden van wat je eet, de klachten voorkomen. Simpelweg door bepaalde voeding te vermijden. Alhoewel dat niet altijd even simpel is.

Je moet daarvoor namelijk weten wat precies die triggers zijn. Nu is het voor sommigen duidelijk: na een Frans kaasplankje liggen ze nog nagenietend maar wel met stevige krampen op de bank, onder de noemer “je moet er wat voor over hebben.” Maar misschien heb jij klachten die niet zo duidelijk door één product veroorzaakt worden.

Stap 1. Triggers van voedingsgevoeligheden herkennen

Ook dat is voor iedereen verschillend (I know, ik maak het je niet makkelijk). Dit zijn de meest voorkomende, en waar je ze in kunt vinden. 

Ja, dan blijft er weinig over van die schijf van vijf. En da’s nog niet eens het hele lijstje. Maar: je bent uiteraard niet voor al deze stoffen gevoelig, dus dat scheelt. Om erachter te komen welk van deze triggers bij jou de boosdoener is, kun je het volgende doen.

Stap 2. Cut the crap

Hou een eetdagboek bij, waarin het volgende bijhoudt:

• Wat je eet, uiteraard. 
• Welke klachten er optreden.
• Hoe je stoelgang is, want ook deze zegt enorm veel.
• Hoe het met je stress zit, want ook die kan zorgen voor darmproblemen.

Daaruit zou je enigszins moeten kunnen afleiden welke producten jouw triggeren. Het hoeft niet meteen overduidelijk één product te zijn: als je meerdere verdachten hebt, probeer deze dan eens drie weken niet te eten. Een voor een, zodat je ook weet welke het uiteindelijk is geweest. Denk je te weten welk product jouw trigger was? Herintroduceer het dan heel voorzichtig: eet het 1 dag, en hou dan de dagen daarop je symptomen bij. Het is natuurlijk geen garantie dat je er op deze manier achter komt – er zijn talloze factoren in het spel. Maar heb je een vermoeden, dan is het het proberen waard. 

Stap 3. Ga op zoek naar alternatieven

Afhankelijk van welk product jouw voedingsgevoeligheid veroorzaakt, kun je er misschien makkelijk vaarwel tegen zeggen. Maar vaak is dat ook niet het geval – en dan heb ik het niet eens over een kwestie van smaak. Sommige producten bevatten namelijk niet alleen stofjes die jouw blijkbaar irriteren, maar ook andere stoffen die wel goed voor je zijn. Die kun je niet missen dus. Zomaar alle melk of fruit uit je dieet knikkeren dus, is uiteraard geen goed idee, want dan kom je weer wat tekort. 

Zorg er dus voor dat wanneer je die producten vermijdt, je je voeding aanvult met andere producten die je de nodige proteïnen, vitaminen, mineralen en wat dan ook geven. Anders kun je weer klachten krijgen van het gebrek daaraan. 

Zie je door de bomen het bos niet meer?

Snap ik best. We eten vandaag de dag zoveel verschillende producten, met zoveel verschillende ingrediënten, dat het gekkenwerk kan lijken om erachter te komen wat jouw klachten veroorzaakt. En toch wil ik je aansporen om dat te doen, zoals gezegd niet alleen vanwege vervelende klachten, maar ook vanwege je gezondheid. 

Als je darmen goed functioneren, functioneer jij zelf ook beter, zijn je trainingen effectiever en neem je al die gezonde voeding veel beter op. Worth a shot, right? Weet je niet waar je moet beginnen, begin dan met contact opnemen met mij: samen kunnen we erachter komen wat voor jou werkt. En niet onbelangrijk: ik ga je geen dieet aanmeten met strenge restricties. Maar met een kleine aanpassing hier en daar, kom je al een heel eind. Let’s talk!