Als je haar maar goed zit, toch? Voor veel vrouwen kan hun haar letterlijk hun dag maken of kraken. Met een good hair day ga je zonder klagen de deur uit, voel je je zelfverzekerd en lijkt de zon zelfs harder te schijnen. Met een bad hair day…Nou ja, laten we het gezellig houden.
Dus wat gebeurt er als je volle haarbos opeens dunner lijkt te worden? Als je doucheputje vaker verstopt raakt dan die in het gemiddelde studentenhuis, en je je haarborstel begint aan te zien voor een loslopende cavia?
Haaruitval is iets waar iedereen, ongeacht je geslacht of leeftijd, mee te maken kan krijgen. Er zijn verschillende oorzaken, van ziektes tot hormonaal. In deze blog duiken we in die tweede oorzaak: hormonale schommelingen of een disbalans.
Wat gaan we behandelen?
Er zijn verschillende oorzaken van haaruitval: de pil, hormonale disbalans, een ontregelde schildklier of specifieke vitaminetekorten. Ik loop je door 10 bewezen mogelijke oorzaken van haaruitval. Want, we kunnen niet tegengaan wat we niet begrijpen! Hier vind je ze in vogelvlucht:
- De pil
- Hormonale disbalans
- PCOS
- IJzertekort
- Schildklierproblemen
- Zwangerschap
- Koolhydraattekort
- Vitaminetekorten
- Milieutoxines
- Seizoensovergangen
Uiteraard wil je vooral weten hoe je haaruitval kunt verminderen of zelfs helemaal stoppen. Dit ligt uiteraard aan de specifieke oorzaak van jouw haaruitval, maar er zijn een aantal basisregels die je kunnen helpen om de haargroei die je hebt, gezond te houden. Zo leg ik je uit of biotine nou echt werkt, en waarom je misschien moet wisselen van shampoo.
Je bent niet alleen.
Ik zie veel vrouwen die worstelen met allerlei ‘’vage’’ hormonale klachten. En haaruitval, noem je dat iets waar je voor naar de huisarts stapt? Is het niet gewoon dikke pech?
Natuurlijk niet. Ook de gezondheid van je haar zegt iets over je algemene gezondheid. Als onze huid begint te schilferen of onze nagels broos worden, zegt ons dat toch ook wat?
Het is dus belangrijk je te beseffen dat dit wel degelijk iets is om in te duiken. Zo sprak ik een van mijn coachees afgelopen oktober. Ze ervaarde veel haaruitval en werd er eigenlijk wel een beetje angstig van. Waar komt die haaruitval vandaan, is alles wel in orde?
Daarnaast ervaarde ze ook nog een aantal hormonale klachten, zoals een droge huid, vermoeidheid en moeite met opstaan. In ons gesprek hebben we gekeken naar mogelijke probleempunten en vanaf dat moment zijn we aan de slag gegaan.
We liepen haar leefstijl door en de tekorten in nutriënten. Vanuit daar hebben we verandering gebracht in de inname van de juiste nutriënten, voegde specifieke voedingsmiddelen toe zoals een aantal voorbeeld hier bovengenoemd.
We hebben daarnaast haar ritme doorlopen en hebben gewerkt aan het wegnemen van een aantal stressoren. Binnen een kleine maand merkte ze dat haar breekbare haar weer een glad was en een stuk dikker voelde, babyhaartjes kwamen als bloemen in de lente tevoorschijn en haar energie en huid straalde!
Dus als je denkt, haaruitval is normaal… In de meeste gevallen zijn die specifieke klachten er niet zomaar en er is nog veel meer aan te doen! Het gaat dan natuurlijk niet alleen om je looks. Als je je hormonen en leefstijl aanpakt, dan voel je je ook gewoon beter. En dat zie je.
Wat zorgt voor haaruitval?
Iedereen heeft haaruitval, tot op zekere hoogte. Per dag verlies je tussen de 50 en 100 haren. Merk je dat het meer wordt, bijvoorbeeld in de douche of tijdens het borstelen? Dan is er echt haarverlies aan de hand.
Haaruitval komt natuurlijk voor in verschillende gradaties. Dit kan vaak ook wat zeggen over waar de oorzaak ligt. Laten we beginnen met soorten haaruitval en hun gebruikelijke boosdoeners, en dan naar de zeven andere oorzaken van haaruitval!
Soorten haaruitval en de (mogelijke) oorzaak
- Plaatselijk, op kleinere stukjes van je hoofdhuid: je hebt mogelijk een verstoorde cortisolbalans, een tekort aan vitamine B of te veel blootstelling aan zink of zware metalen.
- Je haar dunt uit: dit kan wijzen op een hormonale disbalans, bijvoorbeeld door een ontregelde schildklier.
- Alleen op je hoofd: Testosteron, progesteron, cortisol of oestrogeen kunnen uit balans zijn.
- Haaruitval over je hele of verschillende plekken op je lichaam: DHEA, bloedsuikerregulatie of bloedsomloop kan een rol spelen.
- Overal kaal: Mogelijk heb je een slechte bloedsomloop of een tekort aan eiwitten, essentiële vetzuren, B-vitamines, silicium of zink.
Andere oorzaken van haaruitval
1. De pil kan haarverlies veroorzaken
Sommige progestagenen (synthetisch progesteron) die in anticonceptiepillen worden aangetroffen, lijken op testosteron. Met andere woorden, vanuit chemisch oogpunt lijken progestagenen meer op testosteron dan op echt progesteron, waardoor ze kunnen krimpen en de haarzakjes kunnen beschadigen, wat haarverlies kan veroorzaken (1).
Je kunt checken of jouw pil vier van de meest voorkomende progestagenen die werken als testosteron bevat. Zoek op de verpakking naar: medroxyprogesteron, norethindrone, norgestrel, etonogestrel en levonorgestrel.(2, 3)
2. Hormonale disbalans
Alopecia androgenetica (of kaalheid bij vrouwen) het meest voorkomende type haarverlies, waar ongeveer 80 miljoen mensen last van hebben.
De meest waarschijnlijke oorzaak van dit type haarverlies zijn te hoge niveaus van testosteron of dihydrotestosteron (DHT) (1). Dat gebeurt wanneer testosteron wordt gemetaboliseerd tot dihydrotestosteron of DHT, wat in feite een krachtiger androgeen is dan testosteron en waarvan bekend is dat het haarverlies veroorzaakt (4, 5).
Hoewel sommige vrouwen hier simpelweg een genetische aanleg voor hebben, kunnen voeding, levensstijl, bepaalde medicijnen zoals antidepressiva en de omgeving ook een rol spelen.
3. PCOS kan leiden tot haarverlies
Ik schreef al eerder over PCOS en hoe het je leven en gezondheid beïnvloedt, maar het kan dus ook een effect hebben op je haar. PCOS is een aandoening die gepaard gaat met verhoogde androgenen, zoals beschreven in het punt hierboven.
4. Een ijzertekort kan haarverlies veroorzaken
Je haar heeft veel ijzer nodig, dus zonder voldoende ijzer zal je haar gewoon niet goed groeien. Dat terwijl je wel haar blijft verliezen. Zo wordt je haar dus dunner.
5. Een ontregelde schildklier kan haarverlies veroorzaken
Zoals eerder omschreven is de schildklier een hoofdrolspeler in je hormoonhuishouding en andere processen. Een ontregelde schildklier kan dan ook de kern van het probleem zijn dat je haaruitval veroorzaakt.
6. Haarverlies na je zwangerschap
Veel vrouwen ervaren na hun zwangerschap haaruitval. Dat piekt meestal ongeveer vier maanden na de bevalling. Op de eerste verjaardag van hun kind, is meestal alles weer terug naar normaal.
Niet alle vrouwen zullen hier last van hebben, en het kan ook dat je het de ene zwangerschap wel en de andere niet hebt.
Ook in dit geval spelen hormonen een rol. Tijdens je zwangerschap heb je hogere oestrogeen- en progesteron niveaus waardoor je haar in een voortdurend groeistadium. Hello, full head of hair!
Maar na je zwangerschap stabiliseren je hormonen weer. Je haar blijft ongeveer drie maanden in deze ‘rustfase’ voordat het uitvalt en nieuwe groei zichtbaar wordt. Geduld hebben dus!
7. Een tekort aan koolhydraten kan haarverlies veroorzaken
Keto of andere koolhydraatarme diëten helpen je vaak niet alleen om tijdelijk gewicht, maar ook haar te verliezen. Als je lichaam tekorten heeft, heeft je haar dat ook, als het ware, (6).
8. Vitaminetekorten kunnen leiden tot haarverlies
Haarzakjes zijn gemaakt van eiwitten, dus als je niet genoeg eiwitten binnenkrijgt, kan je haar dun worden en uitvallen. Vitamine A, B, D en E zijn nodig voor een goede haargroei (6).
9. Milieutoxines kunnen haaruitval veroorzaken
Zware metalen zoals kwik, thallium, arseen, lood en cadmium kunnen de normale schildklierfunctie verstoren en tot haaruitval leiden (7).
10. Seizoensovergangen
Merk jij dat een nieuw seizoen eraan komt wanneer je haar begint te verliezen? Ons haar rust in de zomer in de zogenaamde telogene fase en komt in de herfst en soms in de lente in de exogene fase (of de uitscheidingsfase). Daar is in de wetenschap nog niet veel over bekend, maar uit een onderzoek uit 2009 (8) door Zwitserse onderzoekers met 823 vrouwen die over een periode van zes jaar werden geëvalueerd, bleek dat er meer in de zomer in de telogene fase kwamen dan in welke andere tijd van het jaar dan ook.
De seizoenen kun je niet stoppen, en elke drie maanden de zon achterna vliegen is niet voor iedereen weggelegd. Maar goed nieuws: seizoensgebonden haarverlies is tijdelijk. Het wordt zelfs technisch gezien niet als “verlies” beschouwd – het is gewoon een versnelde uitscheidingsfase.
Hoe kan je haaruitval stoppen?
Voordat je gummybeertjes van Instagram koopt of alle supplementen die ik hieronder noem aanschaft is het noodzakelijk dat je onderzoekt welke van deze mogelijke oorzaken op jouw van toepassing is. Dat betekent testen, testen, testen! Stap naar de huisarts en bespreek je probleem. Dan krijg je waarschijnlijk met een van de volgende tests te maken:
- CBC & Ferritine: Beide screenen op ijzertekort.
- TSH, vrij T3, vrij T4, anti-TPO, anti-thyroglobuline, RT3: Deze zijn belangrijk voor je schildklierwerking.
- ANA & RF: Beide zijn makers voor auto-immuniteit, en auto-immuunziekten kunnen haaruitval veroorzaken.
- CRP & ESR: Hiermee controleer je op ontstekingen.
- Testosteron, vrij testosteron, dihydrotestosteron (DHT): Verhoogd testosteron kan te wijten zijn aan hormonale onbalans of een aandoening als PCOS.
- FSH, LH, oestrogeen, progesteron: Een disbalans in deze hormonen kan haaruitval veroorzaken.
- Geslachtshormoon bindend globuline (SHBG): Dit eiwit bindt overtollige hormonen, zoals testosteron.
- Cortisol, DHEA-S, 17-hydroxyprogesteron: Cortisol is een verouderingshormoon. Als deze hormonen uit balans zijn, verouder je zichtbaar sneller, dus ook je haar.
- Prolactine: verhoogde prolactine kan hogere levels voor testosteron en andere androgenen veroorzaken.
- CMP: Dit is een goede test om de lever- en nierfunctie te controleren.
- Nuchtere insuline, nuchtere bloedglucose, hemoglobine A1C: Dit zijn screeningslaboratoria voor diabetes. Als je bloedsuikerspiegel uit balans is, kan dat voor onevenwichtigheden in je hormonen zorgen én de bloedsomloop naar je hoofdhuid belemmeren.
Welke natuurlijke opties heb je?
Natuurlijk helpen een gezonde leefstijl met genoeg beweging, rust, stressmanagement en gezonde voeding om je lijf in balans te houden. Maar soms heeft het net een extra zetje nodig. Dan kun je met de volgende oplossingen aan de slag (let wel: slik niet zomaar supplementen zonder de oorzaak van je haaruitval te onderzoeken!).
- IJzersupplementen: wordt je getest en blijkt dat je een ijzertekort hebt? Dan is een ijzersupplement vaak een deel van de oplossing. Slik echter niet zomaar ijzersupplementen zonder getest te worden.
- Vitamine-B-complex: B-vitamines zijn betrokken bij een heleboel metabole processen in ons lichaam. Een hoogwaardig B-complex dat methylcobalamine (B12) en methyltetrahydrofolaat (folaat) bevat (geen foliumzuur!) kan helpen.
- Adaptogene kruiden: Dit zijn kruiden die je cortisol (stresshormoon) helpen reguleren en je helpen om je hormonen in het algemeen in balans te brengen. Denk daarbij aan Rhodiola, Ashwagandha en Zoethout. Pas op met zoethout als je een hoge bloeddruk hebt.
Werkt biotine bij haaruitval?
Biotine is een vitamine B-complex dat betrokken is bij de overdracht van kooldioxide en daarom essentieel is voor het metabolisme van koolhydraten en vet.
Vaak haal je genoeg biotine uit je voeding, als je evenwichtig eet. Biotine zit onder andere in:
Noten en zaden
- Orgaanvlees (bijv. lever)
- eigeel
- Avocado
- Bananen
- Bloemkool
- Paddestoelen
- Bladgroenten
- Kaas
Dus, krijg je van biotine langer, glanzend of meer haar?
Zo simpel is het dus niet. Er is niet veel onderzoek (9) aan te tonen dat hoge doses biotine een effectieve behandeling is voor haaruitval is. Dit komt doordat haarverlies te wijten kan zijn aan een combinatie van problemen. Maar, biotine heb je dus wel nodig, zeker als je een tekort hebt. En veel vrouwen (en mannen) zweren erbij voor hun haar.
Let wel op: biotine wordt ook in haarproducten zoals maskers gebruikt. Dat is niet bepaald de manier waarop je lichaam biotine opneemt, dus laat je niet foppen. Het kan wel enigszins door de huid worden opgenomen, maar supplementen werken het best.
Waarom het soms goed kan zijn je haarproducten na te lopen op chemicaliën (halen uit andere blog van deze maand)
Ervaar je regelmatig haaruitval en andere specifieke hormonale klachten, onderneem actie en laten we onder genot van een kop thee een call inplannen!
Bronnen:
- https://journals.lww.com/jaapa/Fulltext/2018/08000/Alopecia_due_to_high_androgen_index_contraceptives.3.aspx
- https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/androgenicity
- https://www.fertstert.org/article/S0015-0282(08)04798-5/pdf
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5419033/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4171668/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5315033/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4639951
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19407435/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28879195/