De grote impact van een klein orgaan. Weet jij waar je schildklier zit? Of wat hij überhaupt doet? Je schildklier is een piepklein orgaantje, maar speelt een grote rol in heel wat processen in je lichaam. Tijd om elkaar beter te leren kennen, dus.
Want maar liefst 1 op de 3 mensen heeft een schildklieraandoening. En vrouwen hebben 5 tot 8 meer kans om dit te krijgen. Maar: slechts de helft van de mensen met een schildklieraandoening, weet dat ze ééntje hebben.
Die nummers zijn interessant genoeg, maar als je begrijpt wat de impact van een schildklieraandoening op je leven kan hebben, snap je pas hoe belangrijk het is dat we de schildklier leren begrijpen. Let’s dive in!
Je schildklier samengevat
- Je schildklier speelt een belangrijke rol in hormoonproductie. De hormonen die je schildklier aanmaakt zijn o.a. verantwoordelijk voor je groei, stofwisseling, spijsvertering en mentale gezondheid.
- Wanneer je schildklier te langzaam werkt en je een tekort aan hormonen krijgt, vertraagt je metabolisme. Hierdoor kun je o.a. moe zijn, het vaak koud hebben en zwaarder worden.
- Je schildklier kan ook te snel werken. Ook dat kan leiden tot vermoeidheid, maar ook tot zweten, diarree en kortademigheid.
- Wanneer je hormonale anticonceptie gebruikt, kan deze essentiële vitaminen en mineralen voor je schildklier ‘verbruiken’. Supplementen kunnen daarbij helpen.
- Je kunt een schildklieraandoening met een simpele bloedtest laten vaststellen.
Wat doet je schildklier?
Je schildklier vind je in je halsstreek. Het is een vlindervormig orgaantje. Je schildklier is verantwoordelijk voor de productie van de schildklierhormonen T3, T4 en calcitonine. Deze zorgen onder andere voor:
- Een normale groei en ontwikkeling
- Je stofwisseling
- Je doorbloeding
- Je spijsvertering
- Je hartslag
- Je lichaamstemperatuur
- En je mentale gezondheid
Dat zijn dus heel wat belangrijke lichaamsfuncties. En toch staan we niet vaak stil bij onze schildklier. Dat terwijl een schildklieraandoening heel makkelijk te diagnosticeren is: met een simpele bloedtest. Maar daarover later meer.
Schildklierproblemen: te snel of te langzaam
De schildklier is essentieel in je hormoonhuishouding, en een disbalans kan dus grote gevolgen hebben. Je schildklier kan te traag of juist te snel werken. Wat merk je dan?
Welke klachten krijg je als je schildklier niet goed werkt?
Wanneer je schildklier te langzaam werkt, worden er niet genoeg hormonen aangemaakt en ontstaat er een tekort. Dit heet ook wel hypothyroïdisme. De TSH-waarden zijn dan te hoog, de T4 te laag en de antistoffen kunnen verhoogd zijn. Hierdoor vertraagt je lichaam je metabolisme. Dan kun je klachten krijgen als:
- Vermoeidheid, lusteloosheid en een sombere stemming
- Gewichtstoename
- Keelpijn
- Verminderde concentratie
- Je hebt het vaak koud
- Obstipatie
- Spierzwakte, -pijn en -stijfheid
- Een droge en ruwe huid
- Een verstoorde menstruatiecyclus en zelfs onvruchtbaarheid
Wat als je schildklier te snel werkt?
Ook dat kan heel wat klachten opleveren. Een te actieve schildklier (hyperthyroïdisme) maakt meer schildklierhormonen aan dan je lichaam nodig heeft. Hierdoor kun je een verhoogde hartslag hebben en gewicht verliezen. Ook kun je heel gevoelig voor warmte worden. Niet comfortabel dus. Andere symptomen van een te snelle schildklier zijn:
- Veel zweten
- Vermoeidheid
- Diarree
- Kortademigheid
- Problemen met slapen
- Trillende handen
- Angstig of geïrriteerd zijn
Wat is de oorzaak van een disfunctie in je schildklier?
In de meeste gevallen (95%) is bij een versnelde schildklierwerking de schildklier zelf de boosdoener. Dan is er vaak sprake van een auto-immuunaandoening. Maar het kan ook door een probleem zijn in de hypofyse. Die is betrokken bij de aanmaak van andere hormonen die de schildklier stimuleren om zijn werk te doen. Ook operaties of radiotherapie kunnen invloed hebben op de werking van je schildklier.
Schildklierproblemen kunnen tijdelijk zijn, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een ontsteking van je schildklier. In het eerste jaar na een zwangerschap kan dit voorkomen. Medicijnen zoals lithium kunnen ook tijdelijk de werking van je schildklier verstoren.
Bij een te snel werkende schildklier is de meest voorkomende oorzaak de ziekte van Graves. Dat is een auto-immuunziekte waarbij je lichaam antistoffen aanmaakt die de schildklier stimuleren om meer schildklierhormoon aan te maken.
Je schildklier en anticonceptie
Ja hoor, ook hier is een link! De anticonceptiepil ‘verbruikt’ namelijk heel wat van de vitaminen en mineralen in je lijf. En juist je schildklier heeft die ook hard nodig om goed te kunnen werken.
Selenium en zink zijn bijvoorbeeld nodig om schildklierhormoon te produceren en om ze om te zetten in hun actieve vorm, T3. Zink is nodig om het schildklierhormoon en de celreceptor aan de praat te krijgen. Alleen al door alleen je voorraad zink op te gebruiken, kan de pil voorkomen dat je schildklierhormonen aanmaakt, activeert en gebruikt. But there’s more.
Ook je B-vitamines worden namelijk uitgeput door de pil. Zonder deze belangrijke vitamines kan je lichaam helemaal geen schildklierhormoon samenvoegen.
Daarnaast rommelt de pil ook met je TBG-waarden. TBG bindt je schildklierhormonen. Dat betekent dat zelfs wanneer je alle nodige voedingsstoffen binnenkrijgt, je lichaam ze niet beschikbaar kan stellen voor de cellen in je lichaam.
Wie denkt dat de link tussen de schildklier en pil niet duidelijk is, get this: onderzoekers gaan af op verhoogde TBG-waardes om vast te stellen of vrouwen in een anticonceptieonderzoek daadwerkelijk hormonale anticonceptie gebruiken.
Kun je zwanger worden met schildklierproblemen?
Ja, maar wanneer je weet dat je schildklierproblemen hebt, is het belangrijk dat je eerst met een arts spreekt. Dan kan je schildklier namelijk nog behandeld worden. Wanneer je schildklier namelijk te snel werkt, kan dit de groei van de baby namelijk negatief beïnvloeden.
Ook bij een te langzame schildklier is het raadzaam om met een specialist te spreken. Tijdens je zwangerschap kun je namelijk meer behoefte hebben aan je schildklierhormonen.
Hoe wordt een schildklieraandoening vastgesteld?
Gelukkig is het geen giswerk. Je kunt je bloedwerk laten checken bij je huisarts. Er moet dan gekeken worden naar je TSH, T4, T3 en antistoffen TPO.
Hoe behandel je een schildklieraandoening?
Er bestaat geen medicijn dat de schildklier kan genezen. Wel is er medicatie mogelijk die je lichaam kan ondersteunen in de aanmaak van schildklierhormonen.
Een te langzaam werkende schildklier kan worden behandeld met medicijnen met schildklierhormoon. Een te snel werkende schildklier kan worden behandeld met medicatie, radioactief jodium of een operatie. De behandeling en het plan van aanpak zijn altijd persoonlijk.
Maar het duurt even voordat je lichaam weer de balans kan vinden in de aanmaak van je hormonen, ook wanneer je al aan de medicijnen zit. Ondertussen kun je wel het nodige doen om leven met een schildklieraandoening makkelijker te maken.
Problemen met je schildklier en voeding
Het lijkt dus alsof je zelf weinig controle hebt over je schildklier, en dat klopt. Natuurlijk is hij gebaat bij een gezonde levensstijl: het is en blijft een orgaan, en jullie werken samen.
Je schildklier versnellen of vertragen is niet zomaar mogelijk. Maar je kunt wel leren omgaan met een schildklier die te snel of langzaam werkt.
Daarom geef ik je in mijn komende blogs tips over hoe je je voeding in beide gevallen het beste kunt aanvliegen. Want dit kan knap lastig zijn met schildklierproblemen. Je hebt minder controle over je gewicht. Maar je hebt wel controle over wat je eet. En wanneer je begrijpt waar je lichaam behoefte aan heeft, kun je je daaraan aanpassen.
Steun je schildklier met voeding
Vermoed of weet je dat je problemen met je schildklier hebt? Voeding speelt een grote rol in het verminderen van klachten en je beter in je lijf voelen. In samenwerking met een specialist, kan ik je daarnaast gerichte ondersteuning in bieden. Wil je meer weten over de mogelijkheden? Stuur een bericht of plan een call in!
