“Verandering begint bij jezelf”: een torenhoog cliché, maar wel waar. Toch valt er ook best iets te zeggen over de invloed van je omgeving op je eigen succes. Want de mensen en dingen waarmee je jezelf omringt, bepalen wel degelijk mee hoe jij je voelt en of je succesvol bent met de doelen die je voor jezelf stelt. Daarom sta ik graag even samen met je stil bij de impact van je omgeving op je leefstijl – en wat je eraan kunt doen om typische valkuilen te vermijden.
Je omgeving beïnvloedt je succes
Even het understatement van de dag jouw richting uitslingeren: dingen blijvend en voorgoed veranderen, is moeilijk. Als je eraan denkt om je levensstijl grondig om te gooien, dan neem je je waarschijnlijk plechtig een heleboel dingen voor. Je zoekt informatie op en besluit dat je voortaan honderd procent aandacht zult besteden aan, bijvoorbeeld, de volgende punten:
- Een uitgekiende voedingsschema
- Evenwichtige inname van belangrijke voedingsstoffen
- Een gedetailleerd trainingsschema
- Dagelijkse beweging
- Speciale motivatietechnieken
Die dingen zijn allemaal erg belangrijk – anders zou ik zelf uiteraard ook een stuk minder uitdaging en plezier hebben aan m’n eigen coaching. Als je echter zo efficiënt mogelijk op eigen houtje dingen wilt veranderen, heb je dan al eens nagedacht over het effect van de volgende omgevingsfactoren?
- Een sociale omgeving die je ondersteunt,
- Een leefwereld en routine die je stimuleren om actief te zijn,
- Een thuis die het je makkelijk maakt om gezond te eten.
Klinkt heel wat minder eenvoudiger en misschien zelfs een tikje saai, niet? Dat komt omdat we het effect van onze omgeving op onze fitness doelstellingen (en andere plannen) vaak schromelijk onderschatten.
De wetenschap achter gedragsverandering
Gedragsverandering is een heel complex ding, zoals je vast zelf al hebt gemerkt. Je gedrag stuur je aan vanuit je brein – dat weten we al langer dan vandaag. Waar we vaak nog te weinig bij stilstaan, is dat onze impulsen of acties beïnvloed of getriggerd kunnen worden door een heleboel externe omgevingsfactoren. Waar je je bevindt, wat je gisteren hebt meegemaakt en hoe je je daardoor op dit moment voelt, de mensen met wie je omgaat: ze zorgen er allemaal voor dat bepaalde (actieve) beslissingen van je brein makkelijker te nemen zijn dan andere.
Het lijkt een beetje op kansberekening: je bent helemaal vrij om te beslissen wat je wilt, maar de kans dat je een bepaalde actie al dan niet zult ondernemen – denk: vandaag nog gaan sporten – hangt af van je omgeving. Het lijkt misschien niet zo, maar toch blijkt maar liefst 95% van ons gedrag vrijwel geheel automatisch te verlopen. Denk maar aan je typische routine op een maandag: waarschijnlijk zit daar tijdens een normale werkweek niet veel variatie in.
De wetenschap achter dit principe van automatismes zit eenvoudig in elkaar. Om je huidige gedrag te veranderen of om nieuwe routines aan te leren, moet je eerst bestaande patronen doorbreken. En dat is lastig, omdat ons brein nu eenmaal niet graag de hele dag nadenkt over zelfs de meest eenvoudige dingen, zoals tandenpoetsen of ontbijten.
Negatieve omgeving = dodelijk voor succes
De wetenschappelijke principes achter gedragsverandering zitten dus erg eenvoudig in elkaar. We volgen allemaal voorspelbare patronen en triggers die onze fysieke en sociale omgeving ons aanreiken – veel meer dan je zou denken. En dat heeft z’n effect in de praktijk wanneer we beslissingen moeten nemen.
Een goed voorbeeld van zo’n negatieve omgeving die je keuzes kan beïnvloeden, vinden we bij voeding. Heb je honger wanneer je in de supermarkt staat? Dan is de kans groot dat je je boodschappentas vult met ongezonde snacks. Als je vervolgens de hele week op een uitpuilende voorraadkast met chips en koekjes zit te kijken, moet je al over Uri Geller-achtige wilskracht beschikken om er niét aan toe te geven. En heb je de gewoonte om te eten terwijl je televisie kijkt? Drie keer bingo: mindless eating terwijl je iets anders aan het doen bent, is dodelijk voor je doelstellingen.
Een negatieve omgeving kan ook minder tastbaar zijn en eerder een emotioneel effect hebben: denk maar aan slaaptekort, een structureel gebrek aan beweging of stress. Ook dat zijn allemaal omgevingsfactoren die je wilskracht serieus ondermijnen en die het je niet makkelijk maken om een routine op te bouwen.
Als je niet oplet, zorg je voor een extra negatief effect door jezelf onrealistisch hoge doelen te stellen en niet na te denken over hoe je die in de praktijk kunt inplannen in je dagelijkse omgeving. Een mooi trainings- of voedingsplan staat leuk op papier, maar als je je er vervolgens niet aan kunt houden, zullen die niet-afgevinkte work-outs je alleen maar slechter doen voelen…
Zelf actie ondernemen
Waarom vertel ik dit nu allemaal? Omdat je er wat aan kunt doen, natuurlijk. Of je nou wilt afslanken, aankomen of sportspecifiek wilt trainen: al je health-gerelateerde doelstellingen hangen uiteindelijk voor een groot deel af van het inpassen van je training in een overkoepelende routine die je op lange termijn kunt volhouden. De inspanningen die je levert zonder erover te moeten nadenken, bereiken vaak het grootste effect. Enkele voorbeelden van positieve omgevingsfactoren en -veranderingen:
- Ga voor een sport die je graag doet, ook al is ze misschien niet zo intensief of belast ze niet 100% de spieren waar je aan wilt werken.
- Plan een vaste dag in om bepaalde work-outs te doen, alleen of met vriendinnen. En leef die afspraak met jezelf ook na alsof het een werkafspraak was.
- Vermijd voedsel waarvan je weet dat je het moeilijk kunt weerstaan – haal het gewoon niet in huis!
- Neem je herstel serieus: leg ‘s avonds je telefoon op tijd weg en hou je aan je nachtrust.
- Durf nee zeggen op verplichtingen en af en toe een stap terug te nemen. Zo kun je jezelf beter ontspannen en blijf je stress de baas.
Eenvoudige tips, die samen een groot effect kunnen bereiken. Beweging laat je anders denken en zorgt als vanzelf voor een meer positieve mindset! Heb je moeite om dit vol te houden en gemotiveerd te blijven? Lees mijn blog over wilskracht en hoe je het naar je hand zet.
Als uitsmijter geef ik nog even een citaat mee uit een recent interview dat ik onlangs tegenkwam. In het krantenartikel kwam een 74-jarige(!) personal trainer aan het woord. De journalist vroeg hem waar de essentie van gezondheid en het bereiken van je fitness doelstellingen volgens hem om draaide. Dit was zijn antwoord:
“We zijn veel beter dan vroeger op de hoogte over wat het betekent om fit te zijn en hoe training je daarbij helpt. Maar al te vaak willen we een quick fix. De klemtoon ligt te vaak op het innemen van tien milligram van voedingssupplement zus en vijf milligram van stofje zo. Uiteindelijk draait personal training niet alleen maar om de training zelf, maar vooral ook over de persoon die erachter schuilgaat.”
Deze personal trainer mocht dan al een hele tijd pensioengerechtigd zijn, door z’n jarenlange ervaring had hij heel goed begrepen dat succes op lange termijn afhangt van je persoonlijkheid en ervoor zorgen dat je plezier kunt beleven op lange termijn.
Zoals altijd: informeer jezelf en leer bij over je eigen psychologie, of schakel de hulp in van een professionele coach die je wetenschappelijk doordacht advies kan geven.
Wil je je persoonlijke verhaal delen en samen op zoek gaan naar de beste aanpak voor jouw lichaam? Kijk dan in m’n agenda en plan een kennismakingsgesprek in!
Heb je vragen over dit artikel of wil je meer weten over online coaching of afvallen? Neem vrijblijvend contact met mij op.