Alles wat je moet weten over een gezonde menstruatiecyclus
Hoe lang is een cyclus? Hoe lang ben je ongesteld en hoeveel bloed verlies je nou eigenlijk? Het feit dat er talloze soorten en maten tampons en maandverband bestaan, toont maar weer aan hoe verschillend vrouwen kunnen zijn, in iets wat we tegelijkertijd allemaal meemaken.
Je menstruatie is meer dan een maandelijks ongemak, al kan het wel zo voelen. Want als je een stapje terug neemt, zie je wat je cyclus is: een belangrijk onderdeel van je gezondheid, een proces in je lichaam. Hoe vlekkeloos (pun intended) dat verloopt, is een belangrijke indicatie van je gezondheid.
In deze blog gaan we dan ook kijken hoe een ‘normale’ cyclus en ongesteldheid eruit zien. Vooropgesteld: er is niet een juist antwoord. Maar er zijn wel kaders waarin een normale menstruatiecyclus past. Welke klachten zijn normaal, en wanneer moet je naar de huisarts? Let’s find out!
Je menstruatiecyclus
Wie goed heeft opgelet bij biologie, zal het zich misschien nog herinneren. Maar de kans is groot dat er nooit echt veel aandacht aan is besteed. We gaan in elk geval even back to basics: wat is je cyclus nou eigenlijk?
Een normale menstruatiecyclus bestaat uit vier fasen:
- De menstruatiefase
- De pre-ovulatoire fase
- De eisprong
- De premenstruele fase
Als vrouw ben je dus niet elke dag vruchtbaar. Je vruchtbaarheid hangt samen met je ovulatie, ook wel je eisprong.
Een cyclus begint op de eerste dag van je menstruatie en duurt tot de eerste dag van de volgende menstruatie. Gemiddeld duurt zo’n cyclus 28 dagen. Let wel: gemiddeld. Je kunt hier een paar dagen onder of boven zitten. Een ‘normale’ cyclus valt binnen de 21 en 35 dagen.
De eisprong vindt plaats halverwege je cyclus, rond de 14de dag. Maar ook hield geldt, dit is geen vaste dag en per vrouw verschillend. Raak je niet zwanger, dan heeft je lichaam dat ongeveer op dag 25 door. En dan wordt je dus ongesteld.
Wat gebeurt er tijdens je menstruatie?
Elke maand komt er een eicel tot rijping in een van je eierstokken. Is die rijp, dan komt die vrij en vertrekt hij richting je baarmoeder. Daar hoopt ‘ie een zaadcel aan te treffen om een baby mee te maken.
Terwijl je eicel onderweg is, bereidt je baarmoeder zich vast voor en creëert een huiselijke setting, met extra baarmoederslijmvlies. Daar zouden de twee zich dan in kunnen nestelen.
Blijft die eicel echter alleen en komt er geen zaadcel om de hoek kijken? Dan sterft deze eicel af. Je baarmoeder werkt dat extra slijmvlies en die eicel weer naar buiten. Dat is je menstruatie.
Hoe verloopt een normale ongesteldheid?
We gaan kijken naar drie aspecten rondom je menstruatie: de hoeveelheid bloed, de kleur ervan, en de klachten die je ervaart tijdens je ongesteldheid.
Hoeveel bloed verlies je wanneer je ongesteld bent?
Hoe kan het dat we dagenlang vrijwel continu lijken te bloeden, maar toch niet om de haverklap van ons stokje gaan? Dat is omdat je minder bloed verliest dan je denkt. Tijdens een gemiddelde menstruatie vervang je elke 4 a 5 uur je tampon of maandverband. Dat is bij mannen nog niet zo bekend, bleek vorig jaar.
Goed, de hoeveelheid tampons of maandverband zegt je misschien nog steeds niet zoveel. Concreet verlies je tijdens een gemiddelde menstruatie 30 tot 40 milliliter bloed. Dat zijn zo’n 2 tot 3 eetlepels bloed. Ja, ik weet het: het voelt als veel meer. Heb je een heftige menstruatie, dan kan het tussen de 60 en 80 milliliter zijn. Dat is ongeveer een half theekopje: ook dat is nog te doen. Bij een heftige menstruatie kan het zo zijn dat je om het uur je tampon of maandverband moet verwisselen. Zo’n 70 tot 80 procent van al het bloed dat je verliest, verlies je doorgaans in de eerste twee dagen.
Hoe lang duurt je menstruatie?
Een normale menstruatie duurt gemiddeld 3 of 4 dagen. Maar menig menstruatie duurt tussen de 1 en 7 dagen, en hoeft niet elke dag hetzelfde te zijn. Sterker nog, het kan per maand verschillen hoeveel bloed je verliest, en hoe lang het duurt. Meestal zit er wel een redelijk herkenbaar ritme in.
Hoe ziet een normale ongesteldheid eruit?
Bloody hell – zo zou je het kunnen omschrijven. De kleur van je menstruatie en je afscheiding zeggen veel over je gezondheid.
Normaal menstruatiebloed is helderrood. Om het herkenbaarder te maken: de kleur van rode wijn. Het is vloeibaar en er zitten geen grote klonters of stolsels in.
Wanneer je baarmoederslijmvlies langzaam afbreekt (zoals aan het einde van je menstruatie), worden de stukjes langer aan zuurstof blootgesteld en worden ze donkerder van kleur. Wanneer het sneller gaat (in het begin tot halverwege je menstruatie), zal het bloed helderder rood van kleur zijn.
De kleur van het bloed wordt grotendeels door zuurstof bepaald. Wat de kleur van je menstruatie kan betekenen, zie je in onderstaande tabel.
Je menstruatie wanneer je aan anticonceptie bent
Wanneer je aan de pil of een ander anticonceptiemiddel begint, kan je menstruatie volledig veranderen. Hij wordt misschien minder heftig, minder pijnlijk, regelmatiger. Het kan zelfs zo zijn dat je menstruatie helemaal wegblijft, iets wat vaak gebeurt bij vrouwen die bijvoorbeeld het spiraaltje hebben. Stop je eenmaal met anticonceptie, dan heeft je lichaam ook weer even de tijd nodig om te herstellen. Je kunt zelfs nog klachten krijgen, ook wel het post-birth control syndroom genoemd. Welk effect je anticonceptie op je cyclus heeft, lees je in deze blog.
Breaking news: het bloed dat je verliest wanneer je aan de pil bent, is geen ongesteldheid.
Say what? Juist, you read that right. Waarom bloed je dan in hemelsnaam alsnog?
De reden dat deze bloedingen geen ongesteldheid zijn, is dat je geen eisprong hebt wanneer je aan de pil zit. Het bloed komt wel van je baarmoederslijmvlies. Door de schommelingen in je hormoonlevels, wil je lichaam hier alsnog vanaf. We hebben het in dit geval dus over bloedverlies, niet over ongesteldheid. Dat neemt niet weg dat wanneer je klachten ervaart of abnormaal bloedverlies hebt (waarover zometeen meer) je niet naar de huisarts moet stappen.
Tekenen van een abnormale cyclus
Goed, je weet nu hoe een normale menstruatiecyclus eruit ziet. Wat nou als je jezelf daarin niet herkent? Misschien heb je last van een van deze symptomen:
- Onvoorspelbaar en onregelmatig ongesteld worden
- Tussentijdse bloedingen
- Je menstruatie blijft uit
- Je hebt heftige pijn
- Je ervaart hevig bloedverlies
- Of juist heel weinig bloedverlies
Er is niet per se reden tot paniek. Ga bij klachten of twijfel altijd naar de gynaecoloog, maar wees goed voorbereid: houd je menstruatie en cyclus een tijdje bij, zodat je duidelijk kunt maken waar het probleem zich bevindt.
Track je menstruatie
Ook als je geen klachten hebt, kan het tracken van je menstruatie handig zijn: zo ben je altijd voorbereid op wat er komen gaan. Ook is het een natuurlijke en hormoonvrije manier van anticonceptie: wanneer je namelijk weet wanneer je vruchtbare dagen zijn, kun je aan periodieke onthouding doen.
Je kunt je menstruatie natuurlijk in een reguliere kalender bijhouden, maar tegenwoordig zijn er ook talloze apps beschikbaar die het je nog makkelijker maken, zoals Clue en Flow. Bij iPhones zit het zelfs in je Health-app verwerkt. Je kunt zo per dag bijhouden of je ongesteld was, hoe heftig en welke andere symptomen je ervaarde.
Girl talk
Je menstruatie en hormonen hebben een grote invloed op je (dagelijkse) leven, ook je fitness en voeding. Heb je hier vragen over? Plan dan een gratis call in!