Sommige vrouwen nemen voor het overgrote deel van hun vruchtbare leven anticonceptie. Dat betekent dat je jarenlang ‘extra’ hormonen krijgt toegediend. En dat nemen we dan maar voor lief, want zo kun je af en toe je menstruatie uitstellen met de pil, of sla je gewoon jarenlang al je menstruaties over met een spiraaltje. Geweldig toch?
Ja, en nee? Want daartegenover staan weer andere ‘vage’ en niet zo vage klachten. Hormonen hebben nou eenmaal een hele grote impact op ons lijf en leven.
Niet gek dus dat meer en meer vrouwen op zoek gaan naar hormoonvrije anticonceptie en alternatieven. En omdat ik een groot voorstander ben van de methode vinden die past bij jouw lijf, help ik je graag in die zoektocht. Daarom hier zeven hormoonvrije methodes, mét uitleg!
Op zoek naar informatie over een specifieke methode? Skip hier meteen naar de juiste plek in de blog:
- Condooms
- Koperspiraal
- Pessarium
- Cycluscomputers
- Applicaties op je smartphone
- Fertility Awareness Methode
- Sponsje
Pssst. Op zoek naar informatie over anticonceptie met hormonen? Ook daar heb ik een blog over geschreven.
First things first
- Ik ben hier niet om te zeggen dat we massaal van de hormonen af moeten. Voor iedereen is er een passende oplossing. Waar het wel om gaat, is dat ik je bewust wil maken van ALLE oplossingen die er zijn.
- Dat gezegd hebbende, zijn er natuurlijk wel echte bijwerkingen van hormonen. Wat op je 16e de juiste keus was, kan nu voor veel klachten zorgen: van je huid tot je humeur. Evalueer daarom regelmatig of je anticonceptie nog bij je past, en of je misschien over kunt stappen op een lichtere of hormoonvrije variant.
- Voor veel van de hormoonvrije alternatieven van de pil geldt dat het erom draait dat je je cyclus echt leert kennen (altijd een aanrader, los van anticonceptie). Je kunt altijd je cyclus tracken – het hangt namelijk met enorm veel dingen samen en kan ontzettend veel verklaren.
Mijn relatie met anticonceptie
Vijf jaar geleden ging er een wereld voor me open. Moodswings, pijn en doorbraakbloedingen dreven me naar de huisarts. Die bleef de pil als dé oplossing aanprijzen: dat terwijl ik er sinds mijn veertiende aan zat. Dan maar een zwaardere variant proberen, toch?
Ik ging me erin verdiepen, en was verbaasd over hoe weinig ik wist over wat die kleine pilletjes al jaren lang in mijn lichaam deden. Waarom hebben we het hier niet vaker over?
Ik wil het bespreekbaar maken onder vrouwen en van mijn part ook mannen – want anticonceptie gaat over meer dan acne verdoezelen: het gaat ook over het wel of niet starten van families. Laten we dat gesprek aangaan!
Ik ben nu zo’n 5 jaar van de anticonceptie af. Ik voel me niet alleen beter, ik heb ook enorm veel geleerd. Dat heb ik onder andere verzameld in mij Women’s Health e-book, maar ik ga hier in mijn blogs vrolijk verder. Want over hormonen ben ik nog lang niet uitgepraat.
Waarom zou je geen hormonen meer willen?
Begrijp me niet verkeerd: voor sommige vrouwen is anticonceptie mét hormonen wel the way to go. Zij willen 100% zeker zijn dat ze beschermd zijn tegen zwangerschap bijvoorbeeld, en voelen zich het veiligst met hormonen. Of de pil biedt je andere voordelen, zoals controle over wanneer je ongesteld wordt.
Zijn hormonen dan slecht voor je? Niet per se. Het lichaam maakt namelijk ook hormonen aan. Het gaat echter om de balans in die hormonen, en wat een disbalans met verschillende processen in je lichaam kan doen.
Want het is niet altijd rozengeur en maneschijn. Van je huid tot je humeur, tot je seksdrive en stemmingswisselingen: er zijn talloze uitingen van een verstoorde hormoonbalans, veroorzaakt door synthetische hormonen in anticonceptie. Het feit dat je op zoek bent naar een hormoonvrij alternatief, betekent dat je waarschijnlijk ook geen vreemde bent van ‘vage klachten’. Right?
Anticonceptie met weinig hormonen
Je kunt ook onderzoeken welke anticonceptie de minste hormonen heeft, of met welke hormonen jouw lichaam het best overweg kan. de anticonceptiepillen Qlaira of Zoely zijn bijvoorbeeld pillen met deels lichaamseigen hormonen. Toch gaat het in dit geval niet echt over de hoeveelheid: ook een klein aandeel hormonen kan een groot effect op je welzijn hebben.
Daarom deel ik hier graag vijf soorten methodes die geen hormonen bevatten.
5 Soorten anticonceptiemiddelen zonder hormonen
Hoe anticonceptie zonder hormonen werkt, verschilt per middel. Er zijn barrièremethoden, zoals het condoom en het pessarium. En kun je met koper aan de slag. Naast deze anticoncepties zonder hormonen heb je ook de cyclus tracker methode. Let’s explore!
Welke anticonceptie past bij mij?
Daarbij moet je uitgaan van een aantal zaken. Bijvoorbeeld het gebruik: ben jij iemand die heus wel altijd condooms op zak heeft en ze ook echt altijd gebruikt? Ga jij niet vergeten je temperatuur elke dag op te nemen? Of ben jij iemand die liever een keer naar de huisarts gaat, en dan voor de komende 10 jaar klaar is.
Kijk ook naar je huidige menstruatie: hou er rekening mee dat middelen zoals het koperspiraaltje je menstruatie heftiger of pijnlijker kunnen maken. En natuurlijk zijn er zaken zoals de prijs en betrouwbaarheid: het is maar net waar jij je prettig bij voelt.
1. Condooms
Laten we simpel beginnen: als je niet zwanger wilt worden, doet een condoom wonderen. Bovendien beschermen ze tegen SOA’s. Easy as that.
Hoe betrouwbaar zijn condooms?
De betrouwbaarheid van condooms om zwangerschap te voorkomen is sterk afhankelijk van het juiste gebruik. Bij juist gebruik is de kans op een zwangerschap tussen de 2 en 5%.
Wat kosten condooms?
In principe koop je ze al vanaf 80 cent per stuk, of gratis via sommige zorgverzekeraars (hulde!). Dan zijn er ook nog duurdere condooms, waarmee je het zo gek kunt maken als je zelf wilt. Hoeveel condooms je dus kosten op maandbasis, hangt er maar net vanaf hoe druk jouw seksleven is.
2. Koperspiraal
Het koperspiraaltje is een stukje plastic in de vorm van een ‘T’ of hoefijzer met een koperdraadje eromheen dat via je vagina in je baarmoeder wordt geplaatst. Je bent dan 5 tot 10 jaar beschermd tegen zwangerschap. Daarnaast kan het koperspiraaltje ook als ‘morning after spiraal’ worden ingezet.
Hoe werkt een koperspiraaltje?
Waar de meeste anticonceptie erop gericht is om jouw eisprong te voorkomen, richt het koperspiraaltje zich juist op de man: koper maakt namelijk de zaadcellen inactief, waardoor er geen bevruchting plaatsvindt.
Is dit dan helemaal niet ‘schadelijk’ voor vrouwen? Dat is nog maar de vraag: je hebt tenslotte wel een lichaamsvreemde stof in je lichaam, en koper heeft ook een groot effect op je gezondheid. Er wordt daarom steeds meer onderzoek gedaan naar of het koperspiraaltje wel zo veilig is en wat de risico’s zijn.
Hoe betrouwbaar is het koperspiraaltje?
Het koperspiraaltje is 99,2% betrouwbaar. Dat betekent dat slechts 0.8%, oftewel 8 vrouwen van de 1.000, in 1 jaar gebruik zwanger worden.
Wat kost het koperspiraaltje?
Doorgaans wordt het T-Safe spiraal geplaatst, dat 69 euro kost. Er zijn echter ook andere varianten. Raadpleeg je arts of apotheker voor de prijzen.
3. Pessarium
Iets minder bekend, maar het waard om te noemen: het pessarium is een siliconen kapje dat je zelf inbrengt, een aantal uur voor je gemeenschap hebt. Het bedekt de ingang van de baarmoeder. Bovendien gebruik je het met een zaaddodende crème.
Hoe betrouwbaar is een pessarium?
Net als bij condooms, hangt het heel erg af van je gebruik. Als je altijd gebruikt is de kans op zwangerschap ongeveer 16% tot 17%.
Hoeveel kost een pessarium?
Een setje met een pessarium van het merk Caya en de gel kun je voor ongeveer 40 euro aanschaffen. Je kunt er zo’n 1 tot 2 jaar plezier van hebben.
4. Cycluscomputers
Meet je temperatuur onder de tong, 60 seconden en dan vertelt een computer je of jij vandaag wel of niet zwanger kunt worden. Klinkt futuristisch, maar het bestaat echt. En het is in principe een natuurlijke methode van anticonceptie.
Hoe werkt de cyclus tracker methode?
Cycluscomputers werken volgens een van de zogenaamde symptothermische methode onderdeel van NFP, gebaseerd op veranderingen in de cervicale slijm en basale lichaamstemperatuur.
Vlak voor de ovulatie (eisprong) verandert het slijm uit de baarmoeder. Dit gebeurt in de cervix, de hals van de baarmoeder. De afscheiding wordt dan dunner en slijmerig.
Tegelijkertijd stijgt bij de meeste vrouwen de normale lichaamstemperatuur tijdens de eisprong met 0,2-0,5 graden en blijft hoog tot het einde van de menstruatiecyclus. De meest vruchtbare dagen zijn 2-3 dagen vóór deze temperatuurstijging. Met cycluscomputers kun je dit dus bijhouden.
Hoe betrouwbaar is de cyclus tracker methode?
Bij correct gebruik is aangetoond dat de symptothermische methode een zwangerschapspercentage van 1,8 per 100 vrouwen opleverde. Eenzelfde studie toonde aan dat na 13 cycli het zwangerschapspercentage slechts 0,6 per 100 vrouwen was.
Hoeveel kosten cycluscomputers?
Er zijn twee populaire computers op de markt op dit moment, de Lady-Comp en Daysy. Daysy en Lady Comp hebben een intern algoritme en een interne sensor welke veel nauwkeuriger is dan een thermometer van de drogist. De nauwkeurigheid is 99,4% aangetoond uit wetenschappelijk onderzoek. Lady-Comp kost €495 en de Daysy €299. Niet goedkoop, maar je kunt er wel jaren mee vooruit. Met EVALUNA10 krijg je 10% korting, mocht je willen overstappen!
5. Menstruatie apps
Niet alleen aparte computers, maar ook je eigen smartphone kan je behoeden van een ongewenste zwangerschap. Soort van dan. Je wist vast wel al dat je je cyclus kunt tracken in bepaalde apps. Maar er is nu ook een heuse menstruatie apps.
Natural Cycles
Je meet met een thermometer die je krijgt geleverd elke dag op een vast moment je temperatuur en houdt je menstruatie bij in een app. Op basis van een algoritme wordt zo voorspeld wanneer je vruchtbaar bent en niet, net zoals de computers dat doen.
Hoe betrouwbaar is Natural Cycles?
Zelf claimen ze voor 93% betrouwbaar te zijn bij normaal gebruik, en 98% bij perfect gebruik, waarbij je dus ook condooms op je vruchtbare dagen gebruikt. Echter, er wordt nog onderzoek gedaan naar hoe sterk die claim is. In Zweden zouden toch meer vrouwen zwanger zijn geraakt dan de bedoeling was, en deskundigen zetten hun vraagtekens bij hoe representatief de testgroep was: die waren enorm vastberaden de app perfect te gebruiken namelijk.
Dit soort apps zijn nog relatief nieuw, en de betrouwbaarheid hangt echt af van hoe goed je je lichaam kent. Vertrouw er dus niet blind op. Natuurlijk blijft het cervicale slijm enorm belangrijk en zijn deze temperatuurmeters gevoelig aan de momenten waarop je meet.
Hoeveel kost Natural Cycles?
De app kost zo’n 50 euro per jaar. Je krijgt dan ook een thermometer thuis gestuurd.
6. Fertility Awareness Methode
De Fertility Awareness Methode aka Natural Family Planning. Fam methodes zijn oa. gebaseerd op het volgende:
- Je ovuleert een eitje per cyclus
- Dat eitje leeft maar 24 uur
- Sperma kan 5 tot 6 dagen in je baarmoeder overleven
Als je dit weet, en je cyclus leert kennen, weet je dus wanneer je wel en niet veilig gemeenschap kunt hebben. Want als vrouw ovuleer je maar een dag, maar aangezien sperma het wat langer volhoudt, ben je vruchtbaar voor 7 tot 8 dagen per cyclus. Ja, de zes dagen voordat je ovuleert tellen mee als vruchtbare dagen (geen onbeschermde sex dan dus), want sperma kan die periode overleven.
Hoe betrouwbaar is de Fertility Awareness Methode?
Onder deze methodes vallen weer andere methodes, gebaseerd op hoe je erachter komt of je vruchtbaar bent of niet. Ga je uit van alleen je baarmoederslijmvlies en afscheiding, of ook je temperatuur? De betrouwbaarheidspercentages voor deze methodes schommelen tussen de 87% en 97%, afhankelijk van hoe goed de methode gebruikt wordt.
7. Het sponsje
Als laatste optie heb je nog het sponsje. Het is ongeveer een 3-4cm brede schuimschijf met zaaddodend middel (1.000 mg nonoxynol-9) met een nylon lus eraan bevestigd voor eenvoudige verwijdering.
Bij vrouwen die nog nooit zwanger zijn geweest zal met deze methode ongeveer 88% betrouwbaar zijn. Echter, heb je al een zwangerschap achter de rug, dan springt dat aantal naar 76%.
Vooralsnog is dit niet de meest nauwkeurige methode, dus ik raad deze niet aan als je echt niet zwanger wilt worden.
Inzicht in je cyclus: waarom zou je dat willen weten?
De cycluscomputers en menstruatie apps geven je inzicht in je cyclus. Waarom is dat interessant?
Ik legde eerder al uit dat je cyclus effect heeft op je trainingsresultaten, en dat je je trainingsschema er zelfs op kunt aanpassen. Maar je cyclus zegt ook enorm veel over je gezondheid, zoals ik al uitlegde in deze menstruatiecyclus blog. De moeite waard dus om in de gaten te houden, ook als je andere methodes gebruikt.
Heb je vragen over deze blog of wil jij meer weten over coaching voor vrouwen? Neem vrijblijvend contact met mij op.
