Klachten die hormonaal zijn worden nog net iets te vaak onder de noemer ‘hoort erbij, woman’ geschoven. Maar gelukkig wordt er steeds meer duidelijk over de echte onderliggende problematiek en worden er steeds meer echte diagnoses gegeven. Eentje daarvan is PCOS. Van acne in je puberteit tot moeite met zwanger worden in je volwassen leven: laten we het over PCOS hebben, zonder doekjes erom te wikkelen!
PCOS en de mogelijke oplossingen in vogelvlucht
- PCOS is een stofwisselingsstoornis die allerlei klachten en zelfs onvruchtbaarheid kan veroorzaken. De klachten zijn vooral hormonaal, zoals PMS en onregelmatige menstruaties.
- De oorzaak van PCOS is (nog) niet helemaal helder. Wel zijn er aanwijzingen dat je er genetisch aanleg voor kunt hebben. Ook kan insulineresistentie PCOS triggeren.
- Voor de klachten die je kunt ervaren, kan vaak de pil worden voorgeschreven. Om deze te maskeren, uiteraard – de pil lost PCOS niet op. Maar de pil kan je PCOS juist ook verergeren.
- Koolhydraatarm eten is niet geen afkorting die je kunt nemen om PCOS te ‘’genezen’’. Zuivel- en glutenvrij eten zou daarentegen wél de oplossing voor je kunnen zijn. Maar ook dit is echt per persoon afhankelijk en niet altijd dé oplossing. Een ding is een feit, je kunt PCOS verbeteren met de juiste voeding, leefstijl aanpassingen en supplementen. Lees verder om erachter te komen hoe, of plan direct een call in.
PCOS, wat is dat?
PCOS is een stofwisselingsstoornis die heel een lang lijstje aan hormonale symptomen kan veroorzaken. De afkorting PCOS staat voor polycysteus ovariumsyndroom, maar ondanks de naam heeft het niet echt een gynaecologische oorsprong. Cysten op je eierstokken betekent niet dat je PCOS hebt, of andersom. Waar komt het dan vandaan? You guessed it: je endocriene systeem, a.k.a. je hormoonstelsel.
PCOS treft 1 op de 10 vrouwen in de vruchtbare leeftijd en is een van de meest voorkomende oorzaken van onvruchtbaarheid.
Wat zijn de symptomen van PCOS?
Van PCOS kun je je hele volwassen leven last hebben: als tiener en als volwassen vrouw. Dat maakt het soms ook lastiger diagnosticeren. De symptomen en klachten die je ervaart zijn per levensfase anders, en per vrouw. Iedereen heeft namelijk haar eigen hormonencocktail.
Veel voorkomende klachten en symptomen zijn onder andere:
- onregelmatige of uitblijvende ongesteldheid
- tussenbloedingen
- PMS
- hoge androgeenlevels (testosteron)
- insulineresistentie en hogere kans op type 2 diabetes
- acne (vooral op rug en borst)
- haar verliezen
- of juist extreem veel haargroei
- gewichtstoename *en moeite met afvallen)
- onvruchtbaarheid
- anovulatoire cyclus (wanneer je eierstokken geen eitje vrijgeven)
Een vrij lang lijstje van klachten die een grote impact op je leven kunnen hebben. Maar juist omdat de klachten zo uiteenlopend zijn, wordt het vaak niet snel herkend. Met meer awareness creëren, kunnen we daar verandering in brengen.
Wat veroorzaakt PCOS?
Oké, als het dus niet vanuit je eierstokken komt, waar komt het dan wel vandaan? Spoiler alert: de precieze oorzaak van PCOS is niet bekend. Genetische aanleg en omgevingsfactoren spelen een rol, want we zien bij vrouwen met PCOS dat hun zus of moeder het vaak ook heeft.
Er is hoogstwaarschijnlijk niet één oorzaak, net zoals dat de ziekte zich op meerdere manieren uit. Een van de mogelijke verklaringen is gelinkt aan insulineresistentie.
En een insulineresistentie die het gevolg is van een ontsteking, kan in feite PCOS veroorzaken in plaats van het gevolg te zijn van de ziekte. Insulineresistentie is een van de belangrijkste oorzaken van PCOS. Insuline is het enzym dat helpt om suiker in de cel te brengen en is daarom ongelooflijk belangrijk. Als je lichaam niet genoeg insuline heeft of de insuline niet goed gebruikt, stijgt de suikerspiegel in het bloed.
Als je lichaam insulineresistent is, heeft je alvleesklier extra insuline nodig om je bloedsuikerspiegel normaal te houden. Deze extra insuline en een hoge bloedsuikerspiegel kunnen die disbalans in hormonen en glucose veroorzaken.
Insulineresistentie kan ervoor zorgen dat de eierstokken meer testosteron en androgenen produceren, wat de PCOS-symptomen dus verergert. Wanneer dit type hormonale onbalans optreedt, kunnen de eierstokken een aantal kleine tot middelgrote cysten ontwikkelen, waaraan PCOS dus haar naam ontleent. “Poly” betekent veel en “cystisch” verwijst naar de cysten op de eierstokken. Maar again: dit hoef je dus niet te krijgen.
Insulineresistentie wordt daarnaast ook gelinkt aan zwangerschapsdiabetes, hart- en vaatziekten en zelfs een mogelijk verhoogd risico op endometrium- en borstkanker. Reden genoeg om je klachten serieus te onderzoeken!
Wat is de link tussen PCOS en de pil?
Ik heb het al vaker gezegd: de pil is geen wondermiddeltje dat je hormonale klachten oplost. Maskeren, dat wel ja. En dat gebeurt ook bij PCOS.
De meest voorkomende ‘behandeling’ die aan vrouwen met PCOS wordt voorgeschreven, is een anticonceptiepil. Die komt met zijn eigen bijwerkingen en kan ook de symptomen van PCOS verergeren. Plus, de pil lost niks op – zeker niet als je kijkt naar de mogelijke oorzaak van PCOS.
Want wat de pil als het ware doet, is je ovariële functies uitschakelen. Dat maakt het probleem van PCOS soms zelfs erger, zeker als het externe symptomen maskeert.
Ook wordt de pil wel eens in combinatie met metformine voorgeschreven. Dat medicijn verlaagt je bloedglucose. Het wordt gebruikt bij diabetes mellitus (suikerziekte) en soms dus ook bij verminderde vruchtbaarheid. Makes a bit more sense, right?
Metformine pakt daarmee dus de insulineresistentie van PCOS aan. Het is een biguanide, wat betekent dat het werkt door de hoeveelheid suiker in de bloedbaan te verminderen door de leverproductie te verminderen en de insulinegevoeligheid van de spieren te verhogen.
Er is nog niet één duidelijke, effectieve behandeling die tegen PCOS kan worden ingezet. Dat betekent niet dat je dan maar de handdoek in de ring moet gooien. Want met voeding en levensstijl kun je je lichaam al een heel eind op weg helpen om die klachten te verminderen.
Bestaat er een PCOS behandeling?
Nog niet. Toch kun je PCOS op een natuurlijke manier verbeteren. Geen zin om aan de anticonceptiepil te gaan of wil je je lichaam juist verdere ondersteuning bieden in de strijd tegen PCOS? Mooi zo! Laten we dan even kijken naar wat je kunt aanpassen qua voeding en supplementen.
Welke voeding helpt bij PCOS?
Er is geen wonderfruit of sapje dat je van al je klachten gaat verlossen. Het gaat hierbij vooral om balans, verminderen wat het erger maakt, en zorgen dat je lichaam alle voedingsstoffen binnenkrijgt die het nodig heeft om goed te werken.
Ontstekingsremmende voeding is een van de meest effectieve om hormonen weer in balans te brengen. De meeste gevallen van PCOS houden op de een of andere manier verband met insulineresistentie en ontsteking.
Welke voeding kun je beter vermijden?
De eerste stap is om de kwaliteit van je voedselkeuzes te verbeteren. Dat betekent minder toegevoegde suikers, bewerkte koolhydraten en chemische en kunstmatige toevoegingen. Ga liever voor producten vol voedzame voedingsstoffen, die het lichaam de tools geven om goed te kunnen functioneren.
Pesticiden die in verpakt voedsel worden aangetroffen, kunnen ook je endocriene systeem van de kaart brengen doordat je je natuurlijke hormonen na kunnen bootsen. Dat kan de disbalans die je PCOS veroorzaakt erger maken.
Is een koolhydraatarm dieet de oplossing voor PCOS?
Koolhydraten kunnen een belangrijke rol spelen, maar wel binnen bepaalde grenzen. Zomaar je koolhydraten verminderen is niet de beste zet – want je lichaam heeft ze ook nodig. Ik raad je aan om hier niet lukraak mee te gaan experimenteren, voor je nog verder weg van huis bent.
En hoewel koolhydraten uit je leven verbannen niet helpt op de lange termijn, kan het helpen om op gluten of zuivel te letten. Let wel op: dit is echt per persoon verschillend alsook het type PCOS dat je hebt. Dan heb je natuurlijk wel ook een goede basis nodig qua levensstijl: sporten, stressmanagement en genoeg groentes eten. Weten wat je nog meer kunt doen? Plan een gratis eerste call in!
Welke supplementen helpen bij PCOS?
Heb je je voeding op orde? Mooi, dan kun je het gaan aanvullen met supplementen. Let op: niet andersom! Supplementen kunnen je helpen dat laatste beetje voedingsstoffen binnen te krijgen, die je misschien niet uit je voeding kunt halen.
De 11 beste supplementen en kruiden bij PCOS:
- Inositol
- Omega-3
- Chroom
- Vitex (kruisboombes)
- N-Acetyl Cysteïne (NAC)
- Magnesium
- Zink
- Zegepalm
- Vitamine D
- Foliumzuur
- Ovasitol
Ps. met evaluna-10 krijg je 10% bij Vitakruid, welke voorziet in natuurlijke en juist afgestemde supplementen.
Weten welke voeding en supplementen er voor jouw specifiek geschikt zijn? Laten we kijken naar hoe het met jouw voedingspatronen gesteld is en waar je aanvulling op zou kunnen gebruiken. Je kunt hier een call inplannen, en ondertussen al mijn Women’s Health E-book lezen om nog meer te leren over wat er nou allemaal daarbinnen gebeurt, en hoe je je hormonen een handje kunt helpen.
Vragen over womens health coaching? Neem contact op.
Disclaimer: gebruik nooit willekeurig supplementen zonder een gerichte bloedafname.